Katarzyna Żółtowska

Od 1 października 2024 r. ruszył program Aktywny Rodzic, który wprowadza nowe świadczenia pieniężne dla rodzin. Program ma ułatwić rodzicom pogodzenie zadań związanych z rodzicielstwem i aktywizacją zawodową. Wnioski o świadczenia można składać do ZUS od 1 października 2024 r.

Jakie są rodzaje świadczeń

Program obejmuje świadczenia:

• aktywni rodzice w pracy – nowe świadczenie,
• aktywnie w żłobku – zastąpi dofinansowanie do żłobka,
• aktywnie w domu – zastąpi rodzinny kapitał opiekuńczy.

Świadczenia z programu Aktywny Rodzic przysługują bez względu na dochód rodziny i nie podlegają egzekucji administracyjnej i komorniczej. Od świadczeń nie pobiera się zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych, składek na ubezpieczenia społeczne ani składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Komu przysługują świadczenia

Świadczenia z programu Aktywny Rodzic przysługują zamieszkałym w Polsce:

1. obywatelom polskim,
2. obywatelom UE/EFTA oraz Wielkiej Brytanii
3. pozostałym cudzoziemcom, o ile spełniają warunek legalnego pobytu w Polsce na podstawie karty pobytu z dostępem do rynku pracy albo na podstawie innego dokumentu potwierdzającego legalny pobyt i dostęp do rynku pracy.

Ważne!

• Świadczenia aktywni rodzice w pracy i aktywnie w domu nie przysługują obywatelom Ukrainy którzy przybyli do Polski w związku z działaniami wojennymi.
• Świadczenie aktywnie w żłobku przysługuje obywatelom Ukrainy, którzy przybyli do Polski w związku z działaniami wojennymi, jeżeli przebywali legalnie w Polsce jako osoby ze statusem „UKR” nieprzerwanie przez okres co najmniej 365 dni. Dotyczy to również dziecka obywatela Ukrainy, które ma status „UKR”.

Świadczenie aktywni rodzice w pracy

Świadczenie to przysługuje aktywnym zawodowo rodzicom lub opiekunom na dziecko w wieku od 12. do 35. miesiąca. Świadczenie nie przysługuje na dziecko, które uczęszcza do przedszkola, żłobka, klubu dziecięcego lub jest pod opieką dziennego opiekuna.

Wniosek o świadczenie może złożyć:

• rodzic dziecka (matka albo ojciec),
• opiekun faktyczny,
• rodzic zastępczy
• osoba prowadząca rodzinny dom dziecka.

Świadczenie aktywnie w żłobku

Świadczenie to przysługuje na dofinansowanie kosztów objęcia dziecka opieką w żłobku, klubie dziecięcym albo sprawowaną przez dziennego opiekuna. Dotyczy dzieci, które uczęszczają do żłobka, klubu dziecięcego (znajdującego się w rejestrze żłobków i klubów dziecięcych) lub są objęte opieką opiekuna dziennego (znajdującego się w wykazie opiekunów dziennych).

Świadczenie przysługuje do końca roku szkolnego, w którym dziecko skończy 3 lata,a gdy niemożliwe lub utrudnione jest objęcie dziecka wychowaniem przedszkolnym – do końca roku szkolnego, w którym skończy 4 lata.

Wniosek o świadczenie może złożyć:

• rodzic dziecka (matka albo ojciec),
• opiekun faktyczny,
• opiekun prawny,
• osoba sprawująca nad dzieckiem pieczę bieżącą,
• osoba pełniąca funkcję rodziny zastępczej
• osoba prowadząca rodzinny dom dziecka,
• dyrektor placówki opiekuńczo-wychowawczej, regionalnej placówki opiekuńczo-terapeutycznej lub interwencyjnego ośrodka preadopcyjnego,
• opiekun tymczasowy – dotyczy to obywateli Ukrainy, którzy  mogą  uzyskać prawo do tego świadczenia na podstawie art. 26 ust. 1 pkt 6 ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy.

Świadczenie aktywnie w domu

Świadczenie to przysługuje na każde dziecko w rodzinie, które skończyło 12 miesięcy, do ukończenia przez nie 35. miesiąca życia.

Wniosek o świadczenie może złożyć rodzic dziecka (matka albo ojciec) oraz opiekun faktyczny.

Ważne! Świadczenie aktywnie w domu zastąpi rodzinny kapitał opiekuńczy (RKO).

Jaka jest wysokość świadczeń

Świadczenie aktywni rodzice w pracy przysługuje w wysokości:

1. 1500 zł miesięcznie na dziecko,
2. 1900 zł miesięcznie – jeżeli dziecko ma orzeczenie o niepełnosprawności, łącznie ze wskazaniami:

• konieczności stałej lub długotrwałej opieki albo pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz
• konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.

Świadczenie aktywnie w żłobku przysługuje w wysokości:

1. 1500 złotych miesięcznie,
2. 1900 złotych miesięcznie, jeżeli dziecko ma orzeczenie o niepełnosprawności, łącznie ze wskazaniami:

• konieczności stałej lub długotrwałej opieki albo pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz
• konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji

– nie więcej jednak niż wysokość opłaty rodzica za pobyt dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna.

Świadczenie aktywnie w domu przysługuje w wysokości 500 zł miesięcznie na dziecko, niezależnie od tego, czy dziecko ma orzeczenie o niepełnosprawności.

Jak złożyć wniosek o świadczenia z programu Aktywny Rodzic

Wnioski można będzie składać tylko elektronicznie od 1 października 2024 r. Wniosek złożony w formie papierowej ZUS pozostawi bez rozpatrzenia.

Więcej o programie Aktywny Rodzic tutaj